تاریخ از نگاه یک فرشتة عذاب، سه بخش است:
1- دوران اولیه: دوران نزول عذاب هلاکت
2- دوران میانی: دوران تعلیق عذاب هلاکت و در عوض نزول بینات و هدایت ها
3- آخر الزمان: دوران از سرگیری نزول عذاب ها
حرف از عذاب، از آیه 128 شروع می شود:
أَ فَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنٰا قَبْلَهُمْ مِنَ اَلْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسٰاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيٰاتٍ لِأُولِي اَلنُّهىٰ ﴿طه 128﴾
وَ لَوْ لاٰ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ لَكٰانَ لِزٰاماً وَ أَجَلٌ مُسَمًّى ﴿طه 129﴾
ابتدا – در آیة 128 – صحبت از دورانهای اولیه است که عذاب و هلاکت در دستور کار خدا بود و نمونه های اقوام هلاک شده را دارد گوشزد می کند.
سپس – در آیة 129 – صحبت از یک دوران میانی است که خداوند عذاب هلاکت را موقتا به تعلیق درآورده است. از زمان عذاب هلاکت قوم فرعون در دریا تا به امروز دیگر ردپایی از عذاب هلاکت نیست. تا کی و تا کجا این تعلیق ادامه خواهد داشت؟ تا یک ضرب الأَجَلٌ مُسَمًّى. تا یک ضرب الأجلی در آینده این تعلیق ادامه خواهد داشت.
در نهایت خداوند در آیه 134 – قبل از پایان سخنانش در این سوره – می خواهد از «ضرب الأَجَلٌ مُسَمًّى» پرده برداری کند:
وَ قٰالُوا لَوْ لاٰ يَأْتِينٰا بِآيَةٍ مِنْ رَبِّهِ أَ وَ لَمْ تَأْتِهِمْ بَيِّنَةُ مٰا فِي اَلصُّحُفِ اَلْأُولىٰ ﴿طه 133﴾
وَ لَوْ أَنّٰا أَهْلَكْنٰاهُمْ بِعَذٰابٍ مِنْ قَبْلِهِ لَقٰالُوا رَبَّنٰا لَوْ لاٰ أَرْسَلْتَ إِلَيْنٰا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ آيٰاتِكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزىٰ ﴿ 134﴾
اینها البته مستوجب عذابند و عذابی در راه است؛
اما اگر همین‌طوری بخواهیم بوسیله عذاب هلاک‌شان کنیم – وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَكْناهُمْ بِعَذابٍ، می‌گویند که خدایا! چرا رسولی نفرستادی که بیاید ما را هدایت کند و ما هم حرفش را گوش کنیم؟
با توجه به آیات فوق، تاریخ از نگاه یک فرشتة عذاب، سه بخش است:
- دوران اولیه: دوران نزول عذاب هلاکت
- دوران میانی: دوران تعلیق عذاب هلاکت و در عوض نزول بینات و هدایت ها
- آخر الزمان: دوران از سرگیری نزول عذاب ها
این در جای خود بسیار محل تأمل است که چرا خداوند اراده کرده است که سورة طه را اینگونه به پایان برساند. در فضایی از صحبت در مورد عذاب در آینده – در آیة 134 – ناگهان و بلافاصله پای اصحاب الصراط و من اهتدی به قصه باز می شود – آیة 135 – و تمام. نوع به پایان رساندن سوره بسیار جالب است.
أَنَّا أَهْلَكْناهُمْ بِعَذابٍ – ما آنها را می‌خواهیم بوسیله عذاب هلاک‌شان کنیم. وقتی به سیاق – از آیه 128 – نگاه می‌کنیم، درمی یابیم که این عذاب باید مربوط به آینده باشد. در چنین شرایطی خداوند می‌فرماید: فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحابُ الصِّراطِ السَّوِيِّ. اگر دو آیه 134 و 135 را پشت سر هم بخوانیم و پیوسته بدانیم آنگاه مقصود خدا کاملا آشکار است.
