نسناسها
کلمات کلیدی: نسناس ها، انسانهای اولیه، انسان نئوآندرتال، انسانهای ما قبل از حضرت آدم(ع)،
1.حدیث سوال از مولا(ع)
از امام باقر(ع)نقل است که فرمودند: از امیر المومنین سوال شد آیا قبل از آدم و ذریه او خلقی از مخلوقات خداوند تعالی در زمین بود که خدا را عبادت کند؟ حضرت فرمودند: بله در آسمانها و زمین خلقی از مخلوقات خداوند بودند که در صبح و شام خدا را تقدیس و تسبیح می کردند و او را عظیم می‌شمردند در حالیکه ضعف و سستی نمی‌کردند. و همانا خداوند عزوجل زمینها را قبل از آسمانها خلق فرمود. سپس ملائکه روحانی را خلق نمود که برای آنها بالهایی است که به وسیله آن بالها هر کجا که خداوند بخواهد پرواز می‌کنند. سپس خداوند ملائکه را بین طبقات آسمانها ساکن نمود در حالیکه در شب و روز خدا را تقدیس می کردند. و از میان ملائکه إسرافیل و میکائیل و جبرائیل را برگزید / قصص أنبیاء راوندی ص 35 /
ترجمه‌ای دیگر بر این حدیث: يك روز مردي از حضرت علي سؤال مي‌كند كه قبل از ما آدم‌ها چه كساني روي زمين زندگي مي‌كردند؟ آيا قبل از حضرت آدم(ع) هم موجوداتي بودند كه خدا را عبادت كنند؟ او از حضرت علي سوال كرد و حضرت علي(ع) گفت بله، بودند. بعد برايش تعريف كرد كه وقتي خداوند آسمانها و زمين را آفريد بعد فرشته‌ها را آفريد و در آسمانها قرارشان داد. فرشته‌ها مي‌توانستند تا بالاترين جاهاي آسمان پرواز كنند و بالا بروند. فرشته‌ها شب روز در آسمانها خداوند را عبادت مي‌كردند.
بعد خداوند موجوداتي را آفريد كه جنس آنها از آتش و دود بود(اجنّه). اين موجودات دودي روي زمين بودند اما مقدار كمي هم مي‌توانستند به آسمان بروند. موجودات دودي نمي‌توانستند مثل فرشته‌ها خيلي در آسمانها بالا بروند.
بعد خداوند موجوداتي را آفريد كه مثل آدم‌ها بودند و اسم آنها «نسناس» بود. نسناسها همان انسانهاي اوليه بودند كه روي زمين زندگي مي‌كردند. نسناسها نمي‌توانستند مثل فرشته‌ها يا مثل موجودات دودي بالا بروند و روي زمين زندگي مي‌كردند.
نسناسها به همراه موجودات دودي، با هم در روي زمين زندگي مي‌كردند. آنها با هم زندگي مي‌كردند و زندگي مي‌كردند تا اينكه بعد از هفت هزار سال كار آنها به فساد و خون و خونريزي در روي زمين كشيده شد. با اينكه آنها روزهاي اول موجودات خوبي بودند و خداوند را عبادت مي كردند اما بعد از هفت هزار سال كارشان به فساد و خونريزي كشيده شد.
فرشته‌ها در آسمان بودند. وقتي فرشته‌ها به فساد و خونريزي آنها در روي زمين نگاه كردند به خدا گفتند خدايا، اينها زمين را به كثافت و نجاست كشانده‌اند. آنها دارند روي زمين فساد و خون و خونريزي مي‌كنند. خدايا چرا آنها را از بين نمي بري؟
همة اينها زماني بود كه هنوز حضرت آدم آفريده نشده بود. خداوند تصميم داشت كه او را بيافريند و او را در زمين خليفة خودش قرار دهد و اين را به فرشته‌ها گفت. خداوند به فرشته‌ها خبر داد كه من مي‌خواهم موجود جديدي را در روي زمين قرار بدهم. گفت من مي‌خواهم كسي در روي زمين قرار بدهم كه براي مردم به جاي من باشد، يعني خليفه من باشد.
فرشته‌ها تعجب كردند و گفتند خدايا، آيا باز هم داري كسي را قرار مي‌دهي كه فساد و خونريزي راه مي‌اندازد؟ خدايا چرا ما فرشته‌ها را به جاي خودت قرار نمي‌دهي؟ خدايا ما فرشته‌ها حسودي نمي‌كنيم، كينه نمي‌كنيم، خونريزي نمي‌كنيم و هميشه تو را عبادت و تسبيح و تقديس مي‌كنيم و خيلي موجودات خوبي هستيم.
خداوند به فرشته‌ها جواب داد كه من يك چيزي مي‌دانم كه شما نمي‌دانيد.
بعد گفت: من مي‌خواهم كسي را بيافرينم و پيامبرانِ نوراني را در فرزندانش قرار دهم و آن پيامبران نور را به همة مردم برسانند و همه را به سوي نور من بكشانند.
بعد خداوند گفت من نسناسها را از بين خواهم برد. موجودات دودي را هم از زمين دور مي‌كنم و در جاهاي دور از هوا و فضاء قرار مي‌دهم. اينطوري مردم آنها را نمي‌بينند، اينطوري مردم نمي‌توانند با آنها نشست و برخاست داشته باشند، اينطوري مردم نمي توانند با آنها معاشرت و اختلاط داشته باشند [و خلاصه آنها نمي‌توانند مردم را از راه به در كنند].
أَخْبَرَنِی الشَّیخُ عَلِی بْنُ عَلِی بْنِ عَبْدِ الصَّمَدِ النَّیشَابُورِی عَنْ أَبِیهِ أَخْبَرَنَا السَّیدُ أَبُو الْبَرَکاتِ عَلِی بْنُ الْحُسَینِ الْجَوْزِی أَخْبَرَنَا الشَّیخُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِی بْنِ الْحُسَینِ بْنِ بَابَوَیهِ أَخْبَرَنَا أَبِی وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِیدِ قَالا أَخْبَرَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَینِ بْنِ أَبِی الْخَطَّابِ أَخْبَرَنَا الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع هَلْ کانَ فِی الْأَرْضِ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهُ تَعَالَی یعْبُدُونَ اللَّهَ قَبْلَ آدَمَ ع وَ ذُرِّیتِهِ فَقَالَ نَعَمْ قَدْ کانَ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ یقَدِّسُونَ اللَّهَ وَ یسَبِّحُونَهُ وَ یعَظِّمُونَهُ بِاللَّیلِ وَ النَّهَارِ لا یفْتُرُونَ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمَّا خَلَقَ الْأَرَضِینَ خَلَقَهَا قَبْلَ السَّمَاوَاتِ ثُمَّ خَلَقَ الْمَلَائِکةَ رُوحَانِیینَ لَهُمْ أَجْنِحَةٌ یطِیرُونَ بِهَا حَیثُ یشَاءُ اللَّهُ فَأَسْکنَهُمْ فِیمَا بَینَ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ یقَدِّسُونَهُ فِی اللَّیلِ وَ النَّهَارِ وَ اصْطَفَی مِنْهُمْ إِسْرَافِیلَ وَ مِیکائِیلَ وَ جَبْرَائِیلَ ثُمَّ خَلَقَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی الْأَرْضِ الْجِنَّ رُوحَانِیینَ لَهُمْ أَجْنِحَةٌ فَخَلَقَهُمْ دُونَ خَلْقِ الْمَلَائِکةِ وَ حَفِظَهُمْ أَنْ یبْلُغُوا مَبْلَغَ الْمَلَائِکةِ فِی الطَّیرَانِ وَ غَیرِ ذَلِک فَأَسْکنَهُمْ فِیمَا بَینَ أَطْبَاقِ الْأَرَضِینَ السَّبْعِ وَ فَوْقَهُنَّ یقَدِّسُونَ اللَّهَ اللَّیلَ وَ النَّهارَ لا یفْتُرُونَ ثُمَّ خَلَقَ خَلْقاً دُونَهُمْ لَهُمْ أَبْدَانٌ وَ أَرْوَاحٌ بِغَیرِ أَجْنِحَةٍ یأْکلُونَ وَ یشْرَبُونَ نَسْنَاسٌ أَشْبَاهُ خَلْقِهِمْ وَ لَیسُوا بِإِنْسٍ وَ أَسْکنَهُمْ أَوْسَاطَ الْأَرْضِ عَلَی ظَهْرِ الْأَرْضِ مَعَ الْجِنِّ یقَدِّسُونَ اللَّهَ اللَّیلَ وَ النَّهارَ لا یفْتُرُونَ قَالَ وَ کانَ الْجِنُّ تَطِیرُ فِی السَّمَاءِ فَتَلْقَی الْمَلَائِکةَ فِی السَّمَاوَاتِ فَیسَلِّمُونَ عَلَیهِمْ وَ یزُورُونَهُمْ وَ یسْتَرِیحُونَ إِلَیهِمْ وَ یتَعَلَّمُونَ مِنْهُمُ الْخَیرَ ثُمَّ إِنَّ طَائِفَةً مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ الَّذِینَ خَلَقَهُمُ اللَّهُ وَ أَسْکنَهُمْ أَوْسَاطَ الْأَرْضِ مَعَ الْجِنِّ تَمَرَّدُوا وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ اللَّهِ فَمَرَحُوا وَ بَغَوْا فِی الْأَرْضِ بِغَیرِ الْحَقِّ وَ عَلَا بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ فِی الْعُتُوِّ عَلَی اللَّهِ تَعَالَی حَتَّی سَفَکوا الدِّمَاءَ فِیمَا بَینَهُمْ وَ أَظْهَرُوا الْفَسَادَ وَ جَحَدُوا رُبُوبِیةَ اللَّهِ تَعَالَی قَالَ وَ أَقَامَتِ الطَّائِفَةُ الْمُطِیعُونَ مِنَ الْجِنِّ عَلَی رِضْوَانِ اللَّهِ تَعَالَی وَ طَاعَتِهِ وَ بَاینُوا الطَّائِفَتَینِ مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ اللَّذَینِ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ اللَّهِ قَالَ فَحَطَّ اللَّهُ أَجْنِحَةَ الطَّائِفَةِ مِنَ الْجِنِّ الَّذِینَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ اللَّهِ وَ تَمَرَّدُوا فَکانُوا لَا یقْدِرُونَ عَلَی الطَّیرَانِ إِلَی السَّمَاءِ وَ إِلَی مُلَاقَاةِ الْمَلَائِکةِ لِمَا ارْتَکبُوا مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمَعَاصِی قَالَ وَ کانَتِ الطَّائِفَةُ الْمُطِیعَةُ لِأَمْرِ اللَّهِ مِنَ الْجِنِّ تَطِیرُ إِلَی السَّمَاءِ اللَّیلَ وَ النَّهَارَ عَلَی مَا کانَتْ عَلَیهِ وَ کانَ إِبْلِیسُ وَ اسْمُهُ الْحَارِثُ یظْهِرُ لِلْمَلَائِکةِ أَنَّهُ مِنَ الطَّائِفَةِ الْمُطِیعَةِ … قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَحَبَّ أَنْ یخْلُقَ خَلْقاً وَ ذَلِک بَعْدَ مَا مَضَی مِنَ الْجِنِ وَ النَّسْنَاسِ سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ فَلَمَّا کانَ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ أَنْ یخْلُقَ آدَمَ لِلَّذِی أَرَادَ مِنَ التَّدْبِیرِ وَ التَّقْدِیرِ فِیمَا هُوَ مُکوِّنُهُ مِنَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ کشَفَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ ثُمَّ قَالَ لِلْمَلَائِکةِ انْظُرُوا إِلَی أَهْلِ الْأَرْضِ مِنْ خَلْقِی مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ هَلْ تَرْضَوْنَ أَعْمَالَهُمْ وَ طَاعَتَهُمْ لِی فَاطَّلَعَتِ الْمَلَائِکةُ وَ رَأَوْا مَا یعْمَلُونَ فِیهَا مِنَ الْمَعَاصِی وَ سَفْک الدِّمَاءِ وَ الْفَسَادِ فِی الْأَرْضِ بِغَیرِ الْحَقِّ أَعْظَمُوا ذَلِک وَ غَضِبُوا لِلَّهِ وَ أَسِفُوا عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ یمْلِکوا غَضَبَهُمْ وَ قَالُوا رَبَّنَا أَنْتَ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الظَّاهِرُ الْعَظِیمُ الشَّأْنِ وَ هَؤُلَاءِ کلُّهُمْ خَلْقُک الضَّعِیفُ الذَّلِیلُ فِی أَرْضِک کلُّهُمْ ینْقَلِبُونَ فِی قَبْضَتِک وَ یعِیشُونَ بِرِزْقِک وَ یتَمَتَّعُونَ بِعَافِیتِک وَ هُمْ یعْصُونَک بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ مِنْهُمْ لِنَفْسِک بِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَی وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِک عَلَینَا وَ أَکبَرْنَاهُ فِیک قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ اللَّهُ تَعَالَی مَقَالَةَ الْمَلَائِکةِ قَالَ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً فَیکونُ حُجَّتِی عَلَی خَلْقِی فِی الْأَرْضِ فَقَالَتِ الْمَلَائِکةُ سُبْحَانَک رَبَّنَا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یفْسِدُ فِیها وَ یسْفِک الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِک وَ نُقَدِّسُ لَک فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی یا مَلَائِکتِی إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ إِنِّی أَخْلُقُ خَلْقاً بِیدِی أَجْعَلُهُمْ خُلَفَائِی عَلَی خَلْقِی فِی أَرْضِی ینْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِیتِی وَ ینْذِرُونَهُمْ وَ یهْدُونَهُمْ إِلَی طَاعَتِی وَ یسْلُکونَ بِهِمْ طَرِیقَ سَبِیلِی أَجْعَلُهُمْ حُجَّةً لِی عُذْراً وَ نُذْراً وَ أَنْفِی الشَّیاطِینَ مِنْ أَرْضِی وَ أُطَهِّرُهَا مِنْهُمْ فَأُسْکنُهُمْ فِی الْهَوَاءِ مِنْ أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَ فِی الْفَیافِی فَلَا یرَاهُمْ خَلْقٌ وَ لَا یرَوْنَ شَخْصَهُمْ وَ لَا یجَالِسُونَهُمْ وَ لَا یخَالِطُونَهُمْ وَ لَا یؤَاکلُونَهُمْ وَ لَا یشَارِبُونَهُمْ وَ أُنَفِّرُ مَرَدَةَ الْجِنِّ الْعُصَاةَ عَنْ نَسْلِ بَرِیتِی وَ خَلْقِی وَ خِیرَتِی فَلَا یجَاوِرُونَ خَلْقِی وَ أَجْعَلُ بَینَ خَلْقِی وَ بَینَ الْجَانِّ حِجَاباً فَلَا یرَی خَلْقِی شَخْصَ الْجِنِّ وَ لَا یجَالِسُونَهُمْ وَ لَا یشَارِبُونَهُمْ وَ لَا یتَهَجَّمُونَ تَهَجُّمَهُمْ وَ مَنْ عَصَانِی مِنْ نَسْلِ خَلْقِی الَّذِی عَظَّمْتُهُ وَ اصْطَفَیتُهُ لِغَیبِی أُسْکنُهُمْ مَسَاکنَ الْعُصَاةِ وَ أُورِدُهُمْ مَوْرِدَهُمْ وَ لَا أُبَالِی فَقَالَتِ الْمَلَائِکةُ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّک أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکیمُ فَقَالَ لِلْمَلَائِکةِ إِنِّی خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ فَإِذا سَوَّیتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ ساجِدِینَ قَالَ وَ کانَ ذَلِک مِنَ اللَّهِ تَقْدِمَةً لِلْمَلَائِکةِ قَبْلَ أَنْ یخْلُقَهُ احْتِجَاجاً مِنْهُ عَلَیهِمْ وَ مَا کانَ اللَّهُ لِیغَیرَ مَا بِقَوْمٍ إِلَّا بَعْدَ الْحُجَّةِ عُذْراً أَوْ نُذْراً فَأَمَرَ تَبَارَک وَ تَعَالَی مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکةِ فَاغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیمِینِهِ فَصَلْصَلَهَا فِی کفِّهِ فَجَمَدَتْ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْک أَخْلُق.
2.حدیث فساد اجنّه
فحدثنی أبی عن الحسن بن محبوب عن عمرو بن [أبی] مقدام عن ثابت الحذاء عن جابر بن یزید الجعفی عن أبی جعفر محمد بن علی بن الحسین عن أبیه عن آبائه ع عن أمیر المؤمنین ع ( قال أبو جعفر وجدناه هذا فی کتاب أمیر المؤمنین (ع ): قال إن الله تبارک و تعالی أراد أن یخلق خلقا بیده و ذلک بعد ما مضی من الجن و النسناس فی الأرض سبعة آلاف سنة و کان من شأنه خلق آدم کشط عن أطباق السماوات قال للملائکة انظروا إلی أهل الأرض من خلقی من الجن و النسناس .فلما رأوا ما یعملون فیها من المعاصی و سفک الدماء و الفساد فی الأرض بغیر الحق عظم ذلک علیهم و غضبوا و تأسفوا علی أهل الأرض و لم یملکوا غضبهم قالوا ربنا إنک أنت العزیز القادر الجبار القاهر العظیم الشأن و هذا خلقک الضعیف الذلیل یتقلبون فی قبضتک و یعیشون برزقک و یتمتعون بعافیتک و هم یعصونک بمثل هذه الذنوب العظام لا تأسف علیهم و لا تغضب و لا تنتقم لنفسک لما تسمع منهم و تری و قد عظم ذلک علینا و أکبرناه فیک .قال فلما سمع ذلک من الملائکة قال إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً یکون حجة لی فی الأرض علی خلقی. فقالت الملائکة سبحانک أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یفْسِدُ فِیها کما أفسد بنو الجان و یسفکون الدماء کما سفک بنو الجان و یتحاسدون و تباغضون فاجعل ذلک الخلیفة منا فإنا لا نتحاسد و لا نتباغض و لا نسفک الدماء و نسبح بحمدک و نقدس لک. قال جل و عز إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ إنی أرید أن أخلق خلقا بیدی و أجعل من ذریته أنبیاء و مرسلین و عبادا صالحین أئمة مهتدین و أجعلهم خلفاء علی خلقی فی أرضی ینهونهم عن معصیتی و ینذرونهم من عذابی و یهدونهم إلی طاعتی و یسلکون بهم طریق سبیلی و أجعلهم لی حجة علیهم .و أبید النسناس من أرضی و أطهرها منهم.و أنقل مردة الجن العصاة من بریتی و خلقی و خیرتی و أسکنهم فی الهواء فی أقطار الأرض فلا یجاورون نسل خلقی.و أجعل بین الجن و بین خلقی حجابا فلا یری نسل خلقی الجن و لا یجالسونهم و لا یخالطونهم.فمن عصانی من نسل خلقی الذین اصطفیتهم و أسکنتهم مساکن العصاة أوردتهم مواردهم و لا أبالی …..
/ ترجمه در ج 1 حیوه القلوب ص 93 تا 95 تفسیرقمی ج1 ص36 ابتداء خلفة آدم ….. / بحارالأنوار ج 11 ص103 باب 1- فضل آدم و حواء و علل تسمیتهم/ تفسیر برهان ج 1 ص 323 ح 5 / و با اندکی تفاوت : علل‌الشرائع ج 1 ص104 باب 96- عله الطبائع و الشهوات / بحارالأنوار ج 58 ص298 باب 47- ما به قوام بدن الإنسان / بحارالأنوار ج60 ص273 باب 3- إبلیس لعنه الله و قصصه / قصص جزایری ص 25/
3.حدیث خلافت ملائک
محمد بن على بن حسين بن بابويه در كتاب علل از محمد بن حسن بن وليد از محمد بن حسن صفار از احمد بن محمد بن عيسى از حسن بن محبوب از عمرو بن ابو المقدام از جابر از امام باقر عليه السلام از امير المؤمنين عليه السلام نقل كرده كه حضرت در حديثى فرمود: خداوند متعال به ملائكه مى‌فرمايد: من مى‌خواهم در روى زمين خليفه‌اى براى خود بوجود آورم. ملائكه گفتند: آيا تو مى‌خواهى اين انسان را كه در روى زمين فساد مى‌كند و خون مى‌ريزد، جانشين خود قرار دهى؟ در حالى كه تو را تسبيح و تقديس مى‌كنيم، از ما خليفه قرار بده كه نه در روى زمين فساد مى‌كنيم و نه خون مى‌ريزيم. خداوند فرمود: اى ملائكه‌ها من، مى‌دانم آنچه را كه شما نمى‌دانيد. من مى‌خواهم خلقى با دست خود بيافرينم و از فرزندان او انبياء و اولياء قرار بدهم و بندگان صالح و امامان هدايت شده داشته باشم. آنها را خلفاى خودم در روى زمين به خلقم بكنم كه آنها مردم را از گناه باز دارند و از عذاب من بترسانند و آنها را به سوى طاعت من بخوانند و مردم بوسيله آنها در راه حق من قدم بردارند. من آنها را حجت خودم از لحاظ عذر و يا ترس قرار مى‌دهم و آنها را براى فرار دادن نسناسها از روى زمين مى‌فرستم. پس زمين را پاك مى‌كنم و پيروان اجنه‌هاى عاصى را از ميان خلقم دور مى‌كنم. و آنها را در هوا و در اقطار زمين جا مى‌دهم. به طورى كه نتوانند با نسل مخلوق جديد من (انسانها) مجاور باشند و ميان جن و انس حجابى قرار مى‌دهم به طورى كه نتوانند انسانها جنها را ببينند و با آنها آميزش بكنند و انس بگيرند. پس از نسلهاى خلق جديدم، هر كس به من عصيان كند او را در محل گنهكاران قرار مى‌دهم و داخل جهنم مى‌نمايم. بعد هم خداوند با اراده خود مشتى از آب شيرين و پاك فرات را با خاكى از زمين آغشته كرد گل شد. سپس خداوند خطاب به آن گل فرمود: من از تو پيامبران و فرستادگان و بندگان صالح و امامان هدايت‌كننده و دعوت‌كننده به بهشت مى‌سازم. تا روز قيامت پيرو آنها باشند و در روز قيامت هم به اعمال آنها رسيدگى مى‌كنم. چون كسى نمى‌تواند از اعمال من سؤال كند، من هستم كه از اعمال ديگران مى‌پرسم. بعد هم خداوند مشتى از آب شور و تلخ را با خاك مخلوط كرد گل شد و فرمود: از تو جباران و فراعنه و سركشان و برادران شياطين را و كسانى را مى‌آفرينم كه مردم را تا روز قيامت به آتش دعوت كنند. اين كار را مى‌كنم چون كسى نيست از كارهاى من حساب بكشد بلكه من از ديگران حساب مى‌كشم. بعد هم حضرت فرمود: خداوند در آفرينش اين دسته اخير بدا را شرط كرد ولى در باره دسته اول بدا را شرط ننمود، بعد هم آنها را به هم مخلوط كرد… تا آخر حديث.
نشانی : کلیات حدیث قدسی , جلد۱ , صفحه۶۲۰ قائل : امام باقر (علیه السلام) ، امیرالمؤمنین (علیه السلام) ، حديث قدسی
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ بَابَوَيْهِ فِي كِتَابِ اَلْعِلَلِ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْوَلِيدِ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي اَلْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي حَدِيثٍ: إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى قَالَ لِلْمَلاَئِكَةِ: إِنِّي جٰاعِلٌ فِي اَلْأَرْضِ خَلِيفَةً قٰالُوا أَ تَجْعَلُ فِيهٰا مَنْ يُفْسِدُ فِيهٰا وَ يَسْفِكُ اَلدِّمٰاءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ وَ قَالُوا: اِجْعَلْهُ مِنَّا فَإِنَّا لاَ نُفْسِدُ فِي اَلْأَرْضِ وَ لاَ نَسْفِكُ اَلدِّمَاءَ. فَقَالَ اَللَّهُ: يَا مَلاَئِكَتِي، إِنِّي أَعْلَمُ مٰا لاٰ تَعْلَمُونَ ، إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي أَجْعَلُ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ مُرْسَلِينَ وَ عِبَاداً صَالِحِينَ وَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ، أَجْعَلُهُمْ خُلَفَائِي عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي، يَنْهَوْنَهُمْ عَنِ اَلْمَعَاصِي وَ يُنْذِرُونَهُمْ عَذَابِي وَ يَدْعُونَهُمْ إِلَى طَاعَتِي وَ يَسْلُكُونَ بِهِمْ طَرِيقَ سَبِيلِي، وَ أَجْعَلُهُمْ حُجَّةً لِي عُذْراً أَوْ نُذْراً ، وَ أُبِينُ اَلنَّسْنَاسَ مِنْ أَرْضِي فَأُطَهِّرُهَا مِنْهُمْ، وَ أَنْقُلُ مَرَدَةَ اَلْجِنِّ اَلْعُصَاةَ عَنْ بَرِيَّتِي وَ خَلْقِي وَ خِيَرَتِي وَ أَسْكُنُهُمْ فِي اَلْهَوَاءِ وَ فِي أَقْطَارِ اَلْأَرْضِ، لاَ يُجَاوِرُونَ نَسْلَ خَلْقِي، وَ أَجْعَلُ بَيْنَ اَلْجِنِّ وَ بَيْنَ خَلْقِي حِجَاباً، وَ لاَ يَرَى نَسْلُ خَلْقِي اَلْجِنَّ وَ لاَ يُؤَانِسُونَهُمْ وَ لاَ يُخَالِطُونَهُمْ، فَمَنْ عَصَانِي مِنْ نَسْلِ خَلْقِيَ اَلَّذِينَ اِصْطَفَيْتُهُمْ لِنَفْسِي أَسْكَنْتُهُمْ مَسَاكِنَ اَلْعُصَاةِ وَ أَوْرَدْتُهُمْ مَوَارِدَهُمْ وَ لاَ أُبَالِي. قَالَ: فَاغْتَرَفَ غُرْفَةً مِنَ اَلْمَاءِ اَلْعَذْبِ اَلْفُرَاتِ فَصَلْصَلَهَا فَجَمَدَتْ ثُمَّ قَالَ لَهَا: مِنْكِ أَخْلُقُ اَلنَّبِيِّينَ وَ اَلْمُرْسَلِينَ وَ عِبَادِيَ اَلصَّالِحِينَ وَ اَلْأَئِمَّةَ اَلْمُهْتَدِينَ وَ اَلدُّعَاةَ إِلَى اَلْجَنَّةِ وَ أَتْبَاعَهُمْ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ لاَ أُبَالِي، وَ لاَ أُسْأَلُ عَمَّا أَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْأَلُونَ يَعْنِي خَلْقَهُ أَنَّهُ سَيَسْأَلُهُمْ – قَالَ: ثُمَّ اِغْتَرَفَ غُرْفَةً مِنَ اَلْمَاءِ اَلْمِلْحِ اَلْأُجَاجِ فَصَلْصَلَهَا حَتَّى جَمَدَتْ فَقَالَ لَهَا: مِنْكِ أَخْلُقُ اَلْجَبَّارِينَ وَ اَلْفَرَاعِنَةَ وَ اَلْعُتَاةَ إِخْوَانَ اَلشَّيَاطِينِ وَ اَلدُّعَاةَ إِلَى اَلنَّارِ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ أَتْبَاعَهُمْ وَ لاَ أُبَالِي، وَ لاَ أُسْأَلُ عَمَّا أَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْأَلُونَ. قَالَ: وَ شَرَطَ فِي ذَلِكَ اَلْبَدَاءَ وَ لَمْ يَشْرِطْ فِي أَصْحَابِ اَلْيَمِينِ اَلْبَدَاءَ، ثُمَّ خَلَطَ اَلْمَاءَيْنِ… اَلْحَدِيثَ . http://noo.rs/wWSp9
4.حدیث نبرد ملائک با اجنه و سپس سکونت در زمین
يك روز يك نفر از امام سوال كرد وقتي خداوند در قرآن مي‌گويد هر چيزي كه در روي زمين است را براي شما آفريده‌ام، اين ماجرا در چه زماني بود؟
امام برايش تعريف كرد كه در زمانهاي قديم، قبل از حضرت آدم(ع)، موجوداتي از جنس آتش و دود در زمين زندگي مي‌كردند. [آنها كارهاي بدي روي زمين انجام مي‌دادند و فساد مي‌كردند تا اينكه بالاخره يك روزي فرشته‌ها بر روي زمين سرازير مي‌شوند و همة آنها را از زمين بيرون مي‌كنند و خودشان در روي زمين ساكن مي‌شوند. در دوراني كه فرشته‌ها روي زمين زندگي مي‌كردند ابليس هم بين فرشته‌ها بود. فرشته‌ها سالهاي سال روي زمين زندگي كردند تا اينكه يك روز خداوند به آنها گفت من مي‌خواهم در روي زمين خليفة ديگري به جاي شما قرار دهم و شما را دوباره به آسمانها بالا ببرم.
فرشته‌ها گفتند خدايا، براي ما سؤال است: قبل از ما موجوداتي بودند كه در روي زمين فساد و خون و خونريزي راه‌انداختند، آيا باز هم داري كسي را قرار مي‌دهي كه در زمين فساد و خونريزي راه بياندازد؟
خب ما داريم روي زمين كارهاي خوب انجام مي‌دهيم، ما داريم روي زمين براي تو نماز مي‌خوانيم، ما داريم روي زمين تو را تسبيح و تقديس مي‌كنيم و دشمنان را از زمين بيرون مي‌كنيم. چرا مي‌خواهي ما را از روي زمين به آسمان بالا ببري و خليفة ديگري به جاي ما قرار بدهي؟ حالا كه ما اينقدر خوبيم آيا بزاريم و برويم؟
خداوند به فرشته‌ها جواب داد كه من يك چيزي را مي دانم كه شما نمي‌دانيد …
م، تفسير الإمام الحسن العسکری(عليه السلام): قَالَ الْإِمَامُ لَمَّا قِيلَ لَهُمْ هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً الْآيَةَ قَالُوا مَتَى كَانَ هَذَا فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ ابْتِدَائِي هَذَا الْخَلْقَ أَيْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً لَكُمْ حِينَ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ الَّذِينَ كَانُوا فِي الْأَرْضِ مَعَ إِبْلِيسَ وَ قَدْ طَرَدُوا عَنْهَا الْجِنَّ بَنِي الْجَانِّ وَ حَقَّتِ الْعِبَادَةُ- إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً بَدَلًا مِنْكُمْ وَ رَافِعُكُمْ مِنْهَا فَاشْتَدَّ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ لِأَنَّ الْعِبَادَةَ عِنْدَ رُجُوعِهِمْ إِلَى السَّمَاءِ تَكُونُ أَثْقَلَ عَلَيْهِمْ فَ قالُوا رَبَّنَا أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ كَمَا فَعَلَتْهُ الْجِنُّ بَنُو الْجَانِّ الَّذِينَ قَدْ طَرَدْنَاهُمْ عَنْ هَذِهِ الْأَرْضِ- وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ نُنَزِّهُكَ عَمَّا لَا يَلِيقُ بِكَ مِنَ الصِّفَاتِ وَ نُقَدِّسُ لَكَ نُطَهِّرُ أَرْضَكَ مِمَّنْ يَعْصِيكَ- قالَ اللَّهُ تَعَالَى إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ الصَّلَاحِ الْكَائِنِ فِيمَنْ أَجْعَلُهُمْ بَدَلًا مِنْكُمْ مَا لَا تَعْلَمُونَ وَ أَعْلَمُ أَيْضاً أَنَّ فِيكُمْ مَنْ هُوَ كَافِرٌ فِي بَاطِنِهِ مَا لَا تَعْلَمُونَهُ وَ هُوَ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اللَّهُ ثُمَّ قَالَ وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها أَسْمَاءَ أَنْبِيَاءِ اللَّهِ وَ أَسْمَاءَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ وَ الطَّيِّبِينَ مِنْ آلِهِمَا وَ أَسْمَاءَ رِجَالٍ مِنْ خِيَارِ شِيعَتِهِمْ وَ عُصَاةِ أَعْدَائِهِمْ- ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَرَضَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ الْأَئِمَّةَ- عَلَى الْمَلائِكَة أَيْ عَرَضَ أَشْبَاحَهُمْ وَ هُمْ أَنْوَارٌ فِي الْأَظِلَّةِ- فَقالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْماءِ هؤُلاءِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ أَنَّ جَمِيعَكُمْ تُسَبِّحُونَ وَ تُقَدِّسُونَ وَ أَنَّ تَرْكَكُمْ هَاهُنَا أَصْلَحُ مِنْ إِيرَادِ مَنْ بَعْدَكُمْ أَيْ فَكَمَا لَمْ تَعْرِفُوا غَيْبَ مَنْ فِي خِلَالِكُمْ فَبِالْحَرِيِّ أَنْ لَا تَعْرِفُوا الْغَيْبَ الَّذِي لَمْ يَكُنْ كَمَا لَا تَعْرِفُونَ أَسْمَاءَ أَشْخَاصٍ تَرَوْنَهَا قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحانَكَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ بِكُلِّ شَيْءٍ الْحَكِيمُ الْمُصِيبُ فِي كُلِّ فِعْلٍ فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَى- يا آدَمُ أَنْبِئْ هَؤُلَاءِ الْمَلَائِكَةَ بِأَسْمائِهِمْ أَسْمَاءِ الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَئِمَّةِ ع- فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ عَرَفُوهَا أَخَذَ عَلَيْهِمُ الْعَهْدَ وَ الْمِيثَاقَ بِالْإِيمَانِ بِهِمْ وَ التَّفْضِيلِ لَهُمْ- قالَ اللَّهُ تَعَالَى عِنْدَ ذَلِكَ- أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ سِرَّهُمَا- وَ أَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ مَا كَانَ يَعْتَقِدُهُ إِبْلِيسُ مِنَ الْإِبَاءِ عَلَى آدَمَ إِذْ أُمِرَ بِطَاعَتِهِ وَ إِهْلَاكِهِ إِنْ سُلِّطَ عَلَيْهِ وَ مِنِ اعْتِقَادِكُمْ أَنَّهُ لَا أَحَدٌ يَأْتِي بَعْدَكُمْ إِلَّا وَ أَنْتُمْ أَفْضَلُ مِنْهُ بَلْ مُحَمَّدٌ وَ آلُهُ الطَّيِّبُونَ أَفْضَلُ مِنْكُمُ الَّذِينَ أَنْبَأَكُمْ آدَمُ بِأَسْمَائِهِمْ.
تفسيرالإمامالعسکري ص216 [حديث نعيم القبر و عذابه و رؤية المحتضر للأئمة ع] ….. / بحارالأنوار ج 11 ص 117باب 1- فضل آدم و حواء و علل تسميتهما و بعض أحوالهما و بدء خلقهما و سؤال الملائکه /
5.حدیث نبرد افلاک
امام صادق(ع) تعريف مي‌كردند كه خداوند قبل از حضرت آدم، موجوداتي خلق كرده بود كه جنس انها از آتش و دود بود و ابليس جزو آن موجودات بود. اين موجودات بعد از مدتي در روي زمين فساد و خون و خونريزي راه انداختند. اينجا بود كه خداوند فرشته‌ها را بر آنها «مبعوث» مي‌كند يعني فرشته‌ها را به سراغشان مي‌فرستد. فرشته‌ها هم مي‌آيند و آنها را از بين مي‌برند.
عن جميل عن أبي عبد الله (ع): … أن الله خلق خلقا قبل آدم و کان إبليس منهم حاکما في الأرض فعتوا و أفسدوا و سفکوا الدماء فبعث الله الملائکة فقتلوهم …
/ تفسيرقمي ج1 ص35 / معاني الحياه/ بحارالانوار ج60 ص234 باب 3- إبليس لعنه الله و قصصه / بحارالانوار ج60 ص73 باب 3- إبليس لعنه الله / تفسيرالقمي ج1 ص35 معاني الحياة ….. ص : 35 / تفسير برهان ج 1 ص 323 ح 4 / بحارالأنوار ج60 ص234 باب 3- إبليس لعنه الله و قصصه و بدء / بحارالأنوار ج60 ص273 باب 3- إبليس لعنه الله /
6.حدیث وجه عموم انسانها
نشانی : البرهان في تفسير القرآن , جلد۱ , صفحه۴۳۲ قائل : امام سجاد (ع) ، امیرالمؤمنین (ع) ، امام حسین (ع)
عَنْهُ : بِإِسْنَادِهِ عَنِ اِبْنِ مَحْبُوبٍ ، عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ غَالِبٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ اَلْمُسَيَّبِ ، قَالَ: سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ (عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ) يَقُولُ: «إِنَّ رَجُلاً جَاءَ إِلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) ، فَقَالَ: أَخْبِرْنِي – إِنْ كُنْتَ عَالِماً – عَنِ اَلنَّاسِ، وَ أَشْبَاهِ اَلنَّاسِ، وَ عَنِ اَلنَّسْنَاسِ. فَقَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) : يَا حُسَيْنُ ، أَجِبِ اَلرَّجُلَ، فَقَالَ اَلْحُسَيْنُ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) : أَمَّا قَوْلُكَ: أَخْبِرْنِي عَنِ اَلنَّاسِ. فَنَحْنُ اَلنَّاسُ، فَلِذَلِكَ قَالَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ذِكْرُهُ فِي اَلْكِتَابِ: ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفٰاضَ اَلنّٰاسُ فَرَسُولُ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) اَلَّذِي أَفَاضَ بِالنَّاسِ. وَ أَمَّا قَوْلُكَ: أَشْبَاهُ اَلنَّاسِ. فَهُمْ شِيعَتُنَا وَ مَوَالِينَا، وَ هُمْ مِنَّا، وَ لِذَلِكَ قَالَ إِبْرَاهِيمُ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) : فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي . وَ أَمَّا قَوْلُكَ: اَلنَّسْنَاسُ. فَهُمُ اَلسَّوَادُ اَلْأَعْظَمُ – وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى جَمَاعَةِ اَلنَّاسِ، ثُمَّ قَالَ-: إِنْ هُمْ إِلاّٰ كَالْأَنْعٰامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً ». http://noo.rs/WaMr8
